- Stefan Zweig, Avusturya-Macaristanlı roman, oyun, biyografi yazarı ve gazeteciydi. 1920'ler ile 1930'lar arasında edebiyat kariyerinin zirvesinde olmuş Zweig, dönemin dünyasının en çok tercüme edilen ve en popüler yazarlarından biriydi.
- Doğum tarihi: 28 Kasım 1881, Viyana, Avusturya
- Ölüm tarihi ve yeri: 23 Şubat 1942, Petropolis, Rio de Janeiro, Brezilya
- Kardeşleri: Alfred Zweig
Son Güncelleme 5 ay önce
Avursturya asıllı bir Alman yazarı olan Stefan Zwelg, Viyana’da 28 Kasım 1881’de doğdu, Brezilya’daki Petropolis’te 23 Şubat 1942’de öldü. Zengin bir yahudi sanayicinin oğlu olduğundan öğrenimini kendi başına buyruk bir şekilde, sırf zevkine yaptı. Çünkü aynı zamanda hem edebiyata, hem felsefeye, hem tarihe karşı eğilim duymaktaydı.
İmparatorluk Viyana’sının kozmopolit havası Zweig’da daha genç yaşında dünyayı görüp tanımak arzusunu uyandırmıştı. Zaten bütün ömrü boyunca yorulmak bilmeden gezdi; ardarda birkaç defa bir çok Avrupa memleketlerini, Kuzey Amerika’yı, Meksika’yı, Kübayı, Hindistan’ı, Seylan’ı gördü, sonunda da doğduğu yerden çok uzaklarda, Brezilya’da öldü.
Daha genç yaşta, nasıl birçok başka memleket keşfettiyse, yine öylece, başka edebi diller, de keşfetti. Zweig yazı yazmaya başlamadan önce, çevirirler yaptı. Aynı zamanda yakın dostu Verhaeren’in lirizmini Alman dilinde çok güzel bir şekilde canlandırdı. Daha sonra Baudelaire’den Verlaine’den, Rimbaud’danve başka yazar ve şairlerden de çevriler yaptı. Yazı hayatına güzel şiirler yazmakla baskın çıkmaktaydı. Bu şiirlerini toplu halde 1900 ve 1907 yıllarında yayınladı.
Her kendini bilen Viyana’lı gibi, Zweig da tiyatroya bayılıyordu. İlk temsillerinin verildiği geceler devrin büyüklerini, bu arada Hauptmann’ı, Südermann’ı da hayran hayran seyretmek imkanı buluyordu. Çok geçmeden tiyatro piyesleri yazmaya başladı. Piyesleri arasında, 1927’de yayınlanan “Volpone” şaheseri olarak kalmaktadır.
1914 savaşı patlak verdiği sırada Zweig, tıpkı Fransa’da Romain Rolland’ın yaptığı gibi, aşırı milliyetçilik duygularının zincirinden boşanmışçasına hali karşısında, seçkin insanların sınır tanımayarak, fikirler etrafında birleşmeleri gerektiğine inandı. Birinci Dünya Savaşı onun hayatında ilk hayal kırıklığı oldu. Bu yüzden, militarizm aleyhinde 1916’da “Jeremias” 1930’de “Yoksulun Kuzusu” adlı piyeslerini yazmakla kalmadı; aynı zamanda, çökmek üzere olan bir toplumun aldatıcı manevi değerlerine inanmak gibi bir gafletten de kaçındı.
Nitekim, onun bu düşünce tarzını bütün hikayelerinde görmek kabildi. Yazılarındaki bu berraklık, bu açıklık, kökünü Freud’ün “psikanaliz” inden almaktadır.
Zweig bir yandan roman, hikaye, piyes gibi hayale dayanan eserler yazarken, bir yandan da eleştirme eserleri vermekten geri durmadı. Bunlar sanki karşılıklı iki kişinin yaptığı konuşmalar gibiydi. Zweig bu eserlerinde Stendal ve Balzac, Tolstoy ve Dostoyevski, Freud ve Mesmer, Dickens, Casanova, Hölderlin, Nietzsche gibi büyükler adeta sorguya çekti.
Yine aynı noktadan hareket ederek Fouche’nin, Marie Antoinette’in, Mary Stuart’ın, Macellan’ın ve başkalarının biyografilerini roman şeklinde yazdı.
1919-1934 arasında Salzburg’da yerleşmiş olan Zweig, o yıl Avusturya’dan ayrılarak gelip Londra’ya yerleşti. Gidişinde hiçbir siyasi sebep yoktu. Sadece “Mary Sturat” adlı eserini yazmak için malzeme toplamak niyetindeydi. Fakat, Avusturya’nın geleceği bakımından kaygılandığı için İngiltere’de kaldı ve 1940’te bu memleketin vatandaşlığına geçti.
Sonra kalkıp Amerika’ya gitti, birkaç ay New York’un banliyosunda oturdu. 1941 yılı Ağustosunda da Brezilya’daki Petropolis’e yerleşmeye karar verdi.
Kendisine seçtiği bu yeni yurt, hoşuna gider gibiydi. Fakat Avrupa’nın yıkılıp yok olacağını görmekten korkan Zwelg, umutlarını tamamen kaybetmiş durumdaydı. İngilteredeyken, ilk karısının ölümünden sonra, genç sekreteri Elisabeth’le evlenmişti. Çok geçmeden karı-koca bir arada canlarına kıydılar. Öldüğü sırada Zweig, kendi hayat hikayesi olan “Dünkü Dünya” adlı eserini yeni bitirmişti, ki sonradan bu kitabı, 1948’de yayınlanmıştır.
