Oktay Sinanoğlu

Profesör Doktor Oktay Sinanoğlu; dünyanın en genç yaşta profesör olmuş kişileri arasındadır ve 2 kez çeşitli ülkelerden Nobel’e aday gösterilmiştir. 1953 yılında Ankara’da TED’in Yenişehir Lisesini birincilikle bitirdi. O zaman lisenin eğitim dil tamamen Türkçe’ydi, takviyeli yabana dil dersleri vardı, bitirdikten hemen sonra kolej oldu. TED tarafından Amerika’ya burslu Kimya Mühendisliği için gönderildi. 1956 yılında Amerika Birleşik Devletleri Kaliforniya Üniversitesi. Berkeley’de Kimya Mühendisliğini birincilikle bitirdi.

Oktay Sinanoğlu

1956 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde MIT den birincilikle Yüksek Kimya Mühendisi oldu. ‘Alfred Sloan ödülünü” aldı. 1959’da Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley’de; Kuramsal/Fiziksel Kimya Doktorasını yaptı, doktorasını yaparken iki ödül kazandı. 1959-1960 yıllarında Amerika Birleşik Devletleri Atom Enerjisi Merkezinde araştırmalar yaptı. Hem Harvard, hem de Yale’de kendisinin yeni Nicem (“Kuvantum”) Kimyası ve Fiziği üzenne kuramlan hakkında üst düzey derslerde yeni buluşlarını anlattı.

1962 yılında Batının 300 yılda en genç profesörü oldu (26 yaşında Yale Üniversitesinde), 1962 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi mütevelli heyeti yalnız Oktay Sınanoğiu’na mahsus olmak üzere kendisine Danışman Profesör unvanını verdi. Türkiye’de de kuramsal kimya bölümünü kurdu. Ortadoğu Teknik Üniversitesinde eğitimin Türkçe olması için uğraş verdi. 1966’da Yale Üniversitesinde Moieküler Biyoloji konusunda ikinci kürsüsüne atandı. 1973’te Almanya’nın en yüksek “Aleksander von Humboldt Bilim ödülü”nü (burs ile karıştırılmasın ) ilk kazanan kişi oldu. 1975’te Japonya’nın “Uluslararası Seçkin Bilimci Ödülünü” kazandı; yine 1975 yılında özel kanunla Oktay Sinanoğlu’na ilk ve tek, Türkiye Cumhuriyeti Profesörü unvanı verildi. 1976’da Japonya’ya Türkiye Cumhunyeti özel Elçisi olarak gönderildi. Kendisi Türk-Japon kültür, bitim ve eğitim ilişkilerinin temellerini atmıştır. Amerika Bilim ve Sanat Akademisinin ilk ve tek Türk üyesidir Hindistan’ın Devlet Misafiri olarak, Hintli Bakanlarla ve Cumhurbaşkanıyla görüşmüştür. Meksika’da aynı seviyede Üçüncü Dünya Ülkelerinin Bağımsızlığı için çalışmıştır. Meksika hükümeti tarafından yüksek Bilim ödülü “Elena Moshinsky” ile ödüllendirildi.

Sovyetler Birliği Bilim ve Sanat Akademisi davetlisi olarak Rusya’da kuramlarını anlattı. Moskova ve Leningrad evrenkentlerinde bilim kitaplan Rusça’ya çevirtilerek okutuldu. Çekoslovak Bilim ve Sanat Akademisinin defalarca özel misafiri oldu ve kuramları üzerinde çalışan ekoller kuruldu. Kore, Japonya, Hindistan, Hong Kong, Kanada, Romanya, Fransa, Hollanda, İsviçre, Almanya ve daha birçok ülkelerde bilim konuşmalan yaptı, genç yaşta bitimde gösterdiği başarılarıyla milyonlarca gencin bilime heveslenmesine vesile oldu. Yıllar sonra karşılaştığı bilim adamlan kendisini ömek alarak bilime girdiklerini söylemişlerdir. Miami evrenkentinde “Kuramsal Bilimler Merkezini” kurdu. Türkiye’de ilk yaz okullarını düzenleyerek sahalarının en ünlü bilim adamlarını Türkiye’ye davet etmiştir. O zamanlar birkaç yılda Türkiye bilim haritasına konacak duruma gelmiştir.

Profesör Oktay Sinanoğlu bir yandan bilimsel araştırmalarına dış iılkelerde de devam ederken, bir yandan da Türkiye’de bol bol yarılar yasıyor, çeşitli ev ren kentlerde, tıp ve bilim kurultaylarında bilimael, ayrıca Türkiye’nin her köşesinde halka yıllardır genel konuşmalar yapmaktadır. (Manisa, Malatya (2 kez). Gaziantep (2 kez), Tekirdağ (2 kez), Amasya, Sivas, Tokat. Trabzon, Samsun, Mersin, Kastamonu (2 kez), Antalya, Kayseri, Elâzığ, Çorum, İzmir, Van, Bodrum, Edime, Kaş, Kütahya, Konya (2 kez), Çanakkale, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Diyarbakır, Ankara, İstanbul, Kozan, Sakarya, Kocaeli) 1962’den günümüze dek ilk TÜBİTAK Bilim ödülünü, ilk Sedat Simavi Fen ödülünü, 1992’de Bilgi Çağı, 1995’te İLESAM Üstün Hizmet ödülünü, aynca Yılın Fikir Adamı. Yılın Bilim Adamı Ödüllerini aldı. Yesevi Kazakistan ve benzeri bir çok kuruluşta profesör, mütevelli heyeti üyesi, Atatürk Kültür Kurumu asli üyesi oldu. 2001’de Yerel TV’ler Birliğinin yurt çapında yaptığı halk oylaması sonucunda “Halk Kahramanı” seçildi. 2002 yılında Antalya’da Uğur Mumcu Bilim Ödülü, TÜRKSAV Türk Dünyası’na Hizmet Ödülü verildi. 250 kadar uluslararası bilimsel yayını, bilim kuramları, çeşitli dillere çevrilmiş kitaplın vardır. Türkiye’de de Türkçe pek çok yayın yapmıştır.

2005 yılında tüm Y.T.Ü. öğrencilerinin oylamasıyla “Yılın Yıldızlan En Beğenilen Bilim Adamı Ödülüne” lâyık görüldü. 2005-2006’da O.D.T.Ü, İ.T.Ü., Yıldız Teknik, Bilkent Evrenkentlerinde Moleküler Biyoloji. Kimya, Matematik dallarında kendi kuramlarını anlatan bilimsel konuşmalar yaptı. Eylül 2001 Kalp Uzmanlan Kurultayı. Mart 2005 İstanbul’da Avrupa Birliği Bevliyeciler Kurultayı, Eylül 2005 Çocuk Cerrahisi Kurultayı, 2005 ve 2006 Diyabetik Kurultaylarında hekimlere bilimsel konuşmalar yapri. 2006 Mart ANSİAD Antalya İşadamları Demeğı’ne ve Antalya Barosuna (ve 2006’nın şu ilk yarsında daha birçok kmuşmalar yaptı. Mayıs 2006’da kendisine Karaman Valisi ve Karaman Belediye Başkanınca “Karamanoğlu Mehmet Bey- Türk Diline Üstün Hizmet Onur ödülü, Türk Dil Kurumu, Ankara’da verildi. 2007 Dizayn ve süreç bilimi topluluğu Uluslar arası Altın Onur ödülünü aldı.

Mayıs 2002’de Hollanda’da, Mart 2004 FL Lauderdale, Florida, 2004 Haziran Köln Türk Üniversiteliler Demeği, 2005 Kasım Tampa,FL, 2006 Ocak Viyana’da Türk Akademisyenler Demeğinde, 2006 Şubat Voralberg- Avusturya’da yaşayan yurttaşlarımıza ve öğrencilerimize yerine göre bilimsel yerine göre Türkçe, Türkiye ve dünya konulannda, aynca AvrupalIlara “Dünyanın gidişatı ve Avrupa Birliği” hk.da konuşmalar yaptı.

Eğitim-Bilim dergisinde ve Bilim Ütopya dergisinde bilimsel konulu makaleleri yayınlanmaktadır. 1978’de eski TDK’dan Fiziksel Kimya Terimleri sözlüğü yayınlanmıştı. Şimdi de Açıklamalı Fizik-Kimya- Matematik Seçme Ana Terimleri Sözlüğü yayına hazırlanmaktadır. Oktay Sinanoğlu’nun ayrıntılı yaşam öyküsü için Emine Çaykara’nın söyleşisiyle hazırlanmış Alfa yayınlarından yayınlan afi. “Türk Aynştaynı Oktay Sinanoğlu Kitabına” başvurunuz.

Bir Yanıt Bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir