
- Doğum: 1 Nisan 1937 “Adana ili Karataş İlçesi Yenice Köyü”
- Vefatı: 9 Eylül 1984 Paris
- Meslek: Yönetmen, senarist, oyuncu, yazar
Son Güncelleme 4 ay önce
1 Nisan 1937 tarihinde Adana’da dünyaya gelen Yılmaz Güney gerçek ismi Yılmaz Pütün olarak bilinmektedir. Yılmaz Güney Kürt asıllı Zaza kökenlidir. Sinema dünyasında “Çirkin Kral” lakabını almıştır. Çirkin Kral dönemlerinden sonra çekilen “Yol, Sürü, Umutsuzlar” gibi filmler ile “Cannes” ödülü almıştır.
Yılmaz Güney (Yılmaz Pütün) Hayatı
Sinema Öncesi Hayatı
Yılmaz Pütün, kendi ifadesine göre “Pütün” kırılması zor sert meyve çekirdeği demektir. 1937 tarihinde topraksız bir köylü aileden olan iki çocuktan biri olarak dünyaya gelmiştir. Babası “Siverek’li” annesi “Varto’ludur”. Kendisi Adana’da büyümüştür ve Adana’da birçok filme konu olmuştur. Adana’da bir süre boyunca Kemal ve And Film şirketleri içerisinde bölge temsilciliği yapmıştır. Üniversite okumak için İstanbul’a gitmiştir ve burada Atıf Yılmaz ile tanışmıştır. Bu süreç içerisinde bir yandan hikayeler de yazarak Atıf Yılmaz’ın sonralarda desteği ile sinema hayatına atılmıştır.
Sinemaya Başlaması
1959 tarihinde Atıf Yılmaz’ın yönetmenliğini yaptığı Bu Vatanın Çocukları ve Alageyik isimli filmlerde hem senaryo yazmıştır hem de filmlerde rol alarak oynamıştır. Karacaoğlan’ın Karasevdası isimli filmde yönetmen yardımcılığı yapmıştır. Yeni Ufuklar ve On Üç gibi dergilere de öyküler yazan Yılmaz Güney, bir öyküsünde içerisinde komünizm propagandası yapma gerekçesi ile yargılanarak 1961 tarihinde “bir buçuk (1,5) yıl hapis cezasına mahkûm olmuştur.”
Hapis cezasının ardından tekrardan kaldığı yerden devam eden Yılmaz Güney, o dönemler içerisinde macera filmlerinde sıkça yer alarak, filmlerde ezilen ve hor görülen bir “Anadolu çocuğunun” otoriteye başkaldırısı bulunmaktadır. Bu dönemler içerisinde “Çirkin Kral” lakabını almıştır. Dönemindeki “Lütfü Akad’ın” yönetmiş olduğu ve kendisinin de yazdığı film olan “Hudutların Kanunu” en önemli eseri arasındadır. Bu dönemi takip eden zaman boyunca Yılmaz Güney, oyunculuğunu iyice geliştirmiştir, abartısız ve yalın oyunculuk anlayışı da artık bu dönemde etkili olmuş ve yerine oturmuştur.
Cezaevi Hayatı ve Firari Yılları
Yılmaz Güney, 1972 tarihinde “Devrimcilere yardım ve yataklık” etme gerekçesi ile 2 yıl hapis ve sürgüne mahkum edilmiştir. İki yıldan fazla bir süre cezaevinde kalan Güney, 1974’te “Arkadaş” isimli filmi çekti. Yine aynı yıl içerisinde “Endişe” isimli filmi çekerken “Yumurtalık” ilçesinde bulunan bir gazinoda ilçe yargıcı Sefa Mutlu’yu öldürme suçundan tutuklanmıştır ve 25 Ekim tarihinde “Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde” başlayan yargılama sonucunda 13 Temmuz 1976 tarihinde “19 yıl” hapis cezası almıştır.
5 yıl hapis yılından sonra 9 Ekim 1981 yılında izinli olarak çıkmış olduğu “Isparta Yarı Açık Cezaevinden” firar ederek yurtdışına çıkmıştır. Hapisten firarı filmlerini anımsatmaktadır. Cezaevine düşmeden önce çekmiş olduğu “Şeytanın Oğlu” isimli filmde; Bir günlük bayram izninden sonra dışarı çıkarak kayıplara karışan bir adamın hikayesi anlatılmıştır. Ve bu filmin konusuna benzer bir yaşantı tecrübe etmiştir.
Bir (1) günlük izin alarak hapisten dışarı çıkan Yılmaz Güney, Antalya’nın Kaş ilçesinden Yunanistan’a bağlı olan Meis adasına yol alarak oradan da İsviçre’ye kaçmıştır. Daha sonralarda Fransa’ya geçerek hayatının geri kalanını orada yaşamıştır.
Cezaevindeyken GÜNEY, isimli sanat-kültür dergisi çıkararak Yol’un kurgusunu tekrar yapmıştır ve Cannes Film Festivali’nde ödül almıştır. Yurt dışına çıktıktan sonra Fransa’da Duvar filmini çekmiştir ve Güney’in 1976 tarihinde Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi’nde tanıklık etmiş olduğu, çocuklar koğuşunda çıkan ve bütün cezaevini saran bir isyanın sinemaya aktarılmış olduğu “Duvar” filmi onun son filmi olmuştur.
Hayatını Paris’te geçiren Yılmaz Güney, mide kanseri nedeni ile 9 Eylül 1984 tarihinde yaşamını yitirmiştir. Naaşı Paris’te bulunan “Pére Lachaise Mezarlığı’na gömülmüştür.”
Yılmaz Güney Önemli Filmleri
114 filmde oyunculuk, 26 filmde yönetmenlik, 15 filmde yapımcılık, 64 filmde ise senaristlik yapmıştır. Ayrıca “Düzen 1978” filminin yazarı olup, “Yol 1981” filminin de kurgusunu yapmıştır.
Yılmaz Güney’in Diğer Önemli Filmleri
- KitaplarıHudutların Kanunu “1966” (Oyuncu, Senarist, Yönetmen, Yapımcı)
- Seyit Han (Toprağın Gelini) “1968” (Oyuncu)
- Çirkin Kral Affetmez “1967” (Senarist, Yönetmen)
- Bir Çirkin Adam “1969” (Oyuncu, Senarist)
- Bir Çirkin Adam “1969” (Oyuncu, Senarist, Yönetmen, Yapımcı)
- Umut “1970” (Oyuncu, Senarist, Yönetmen, Yapımcı)
- Boynu Bükük Öldüler “1971”
- Ağıt
- Arkadaş
- Sürü
- Salpa “1975”
- Ölüm Beni Çağırıyor Gençlik Öyküleri
- Acı
- Sonsuz Bekleyiş Otuz Yılın Şiirleri
- Yol
- Sanık
- Hücrem
- Soba, Pencere Camı ve İki Ekmek İstiyoruz
- Oğluma Masallar
- Zavallılar
- Sen ve Ötekiler