Takiyüddin

Son Güncelleme 6 ay önce

Osmanlı astronomlarının en ünlüsü ilim adamı Takiyüddin Efendi, tam adıyla Takiyüddin bin Maruf 1521 yılında Şam’da doğdu. Şam ve Mısır’da eğitiminin ardından kadı olarak atandı. Daha sonra İstanbul’a geldi ve 1571 yılında, II.Selim’in saray münecimbaşı oldu. 1574 yılında Galata Kulesi’ni gözlemevi olarak kullandı.

Daha donanımlı bir gözlemevine ihtiyaç duyan Takiyyüddin; Hoca Saadettin ve Sokullu Mehmet Paşa’nın ön ayak olmasıyla, padişah III. Murat’ın da emriyle 1577 yılında Tophane’de bir gözlemevi (rasathane) kurdu.

Aynı sene, bir göktaşının dünyaya yakından geçmesi, ertesi sene ise bir veba salgını olması ve İstanbul’da bir deprem meydana gelmesi nedeniyle Takiyyüddin’in rasathanesi uğursuz ve belalı sayılarak halk tarafından hışma uğrar.

Takiyüddin’in Gözlemlediği bir yıldızın Osmanlı’nın İranlılara karşı zafere işaret ettiğini söylemesi ve Osmanlı’nın İranlılara yenilmesi bardağı taşırmış. Şeyhlülislam Efendi’nin rasathanenin caiz olmadığını söylemesi nedeniyle gözlemevi topa tutularak yıkılmıştır.

1585 yılında İstanbul’da vefat etmiştir.

Takiyüddin Efendi Çalışmaları ve Eserleri:

* Trigonometriye katkısı çoktur; Sinus, kosinus, tanjant ve kotanjantın tanımlarını ve ispatlarını yapmıştır.

* Trigonometrik cetveller hazırlamıştır.

* Altmışlık kesirler yerine ondalık kesirler kullanılmıştır.

* Optik alanında çalışmıştır. Işığın doğrusal çizgilerde küresel olarak yayıldığını ortaya atmıştır.

* Güneş ve mekanik saatler yapmış, saat yapımına dair bir kitap yazmıştır.

* Su pompasına benzer, su çekme araçları tasarlamıştır.

* Ekliptik ile ekvator arasındaki 23° 27′ lik açıyı, 1 dakika 40 saniye farkla 23° 28′ 40″ olarak tespit eederek gerçeğe en yakın dereceyi hesaplamıştır.