Sultan Mehmed Çelebi

Son Güncelleme 6 ay önce

Osmanlı padişahlarından beşincisi olan Sultan Mehmed Çelebi yada 1. Mehmet, tarihi bilgilere göre doğum tarihi hakkında faklı olmasına rağmen kesin olmamakla birlikte 1389 yılında Edirne’de dünyaya geldiği belirtilmektedir. Babası Yıldırım Bayezid, annesi ise Devlet Hatun’dur. 1. Mehmet cismen çok kuvvetli iri yapılı, geniş göğüslü, orta boylu, yuvarlak yüzlü, beyaz tenli bir kişi idi. Kuvvetli bir vücuda sahip olan Mehmed Çelebi, çok hareketli ve cesur bir padişahtı. Güreş yapmasını çok sever ve çok güçlü olduğu için herkesin yapamadığı gayet kuvvetli yay kirişlerini bile çekebilmekte idi. Fetret dönemi Padişahlarından olan Mehmed Çelebi, tarihi kaynaklara göre tahta kaldığı süre boyunca ordunun başında bizzat kendisi 24 savaşa katılmış ve bu savaşlarda kırka yakın yara aldığı belirtilmektedir.

Osmanlı Padişahları gibi Sultan Mehmed Çelebi de kendi hakimiyeti altında yaşayan halka karşı göstermiş olduğu adaleti, yardımseverliği ve hş görüsü ile aynı zamanda diğer milletlerden ve dinlerden olan halka da aynı şekilde davranmıştır. İlk tahsilini Bursa Sarayı’nda tamamlayan 1. Mehmet çok iyi bir idareci ve politikacıydı. Daha sonra babası Yıldırım Bayezıd tarafından Amasya sancakbeyliğine tayin edilmesi ile ve burada bulunduğu dönem itibariyle devlet işlerinde kendini iyi yetiştirmiştir.

Fetret Devri’nde Osmanlı Devletinin parçalanması ile tekrardan kısa bir     sürede Anadolu’daki beyliklerini tekrardan bir çatı altında toplamayı başaran Sultan Mehmed Çelebi’ye tarihçiler tarafından aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu’nun ikinci kurucusu manasında da bakılabilir.

Fetret devrini hulasa edersek, Ankara Savaşından sonra Anadolu topraklarında ve beylikleri arasında oluşturulan Türk birliği bozulmuş ve Osmanlı Devleti dağılma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştı. Savaştan kısa bir süre sonra Yıldırım Bayezid’in vefat etmesi ile oğulları arasında,  taht mücadelesi başlamıştır.  Osmanlı tarihindeki 11 yıl kadar sürecek olan ve tarihte en büyük kargaşa dönemi olan ve ismine fetret devri adı verilen bir dönem böylece başlamış oldu. Bu dönemdeki taht mücadeleleri, Timur’un Anadolu’da kuvvetli bir devlet bırakmak istememesi sebebi ile ve Bizans’ın kendisi için tehlike oluşturan Osmanlı Devletinin tekrardan toparlanmaması ve güçlenmemesi için çeşitli entrikalarıyla Osmanlı topraklarında karışıklıklar daha da artmıştır.

Bu devirde padişahlıklarını ilan eden Süleyman Çelebi Edirne’de, İsa Çelebi Bursa’da, Mehmed Çelebi Amasya’da, Musa Çelebi ise Balıkesir’de olmak üzere şehzadeler 4 bölgeye ayrılmışlardır.

Fetret devri döneminde Osmanlı Devletini tekrardan bir araya toplayıp Anadolu`da birliği sağlamak amacı ile Mehmed Çelebi ile Musa Çelebi aralarında anlaşma yaptılar. Beraber birleşerek ilk önce Bursa’da vali bulunan İsa Çelebi’yi ortadan kaldırmışlardır. Mehmed Çelebi, kardeşi Süleyman Çelebi’nin de ortadan kalkması gerektiğini bildiği için Musa Çelebi’yi bir ordu ile Edirne’ye, Süleyman Çelebi’nin üzerine gönderir. Yapılan savaşta Musa Çelebi, kardeşi Süleyman Çelebi’yi yenerek, Edirne’yi ele geçirmiştir. Ancak daha sonra Mehmed Çelebi’ye yaptığı anlaşma neticesinde verdiği sözü tutmayarak Edirne’de kendini padişah ilan etmiş ve sonra da, Mehmed Çelebi 1413 yılında, kardeşi Musa Çelebi’yi de saf dışı bırakarak Fetret Devrine son vererek tek padişahlığını ilan etmiştir.

Fetret devri döneminde iç karışıklıklardan dolayı ve şehzadeler arasında ülkede meydana gelen bölünmeden dolayı Anadolu’da birçok toprak kaybedilmişti. Bundan dolayı Mehmet Çelebi tekrardan bu toprakları geri almak için harekete geçti. İlk olarak Aydınoğlu Cüneyt beyden 1414 yılında İzmir’i geri almış ve daha sonra Saruhanoğulları beyliği ile Menteşeoğulları beylikleriyle yeniden anlaşma yaparak kendine bağlamıştır. Bu sırada Bursa’ya doğru saldırıya geçen Karamanoğulları beyliğine karşı bir sefer düzenleyerek mağlup etmiştir. Yapılan savaşta Karamanoğlu Mehmet Bey yakalanmış fakat Mehmed Çelebi onu affederek kendi ülkesinde yaşamasına izin vermiştir.

Anadolu da birliği sağladıktan sonra, Mehmed Çelebi tekrar Rumeli’ye doğru yönelmiştir. Osmanlı Devletine karşı düşmanca davranan ve hareket eden Eflak Beyliği’nin üzerine gidilerek tekrardan vergiye bağlanmıştır.

Osmanlı tarihinde ilk olarak deniz savaşı Mehmed Çelebi zamanında yapılmış ve Venediklilerle savaşılmıştır. Aynı zamanda bu dönemde deniz kuvvetlerine ağırlık verilmiş ve güçlendirmiştir.

Sultan Mehmed Çelebinin Rumeli’de ve Anadolu’da gerekli birliği ve düzeni sağladıktan sonra padişahlığı döneminde, önemli hadiselerden biride iki önemli isyanın çıkmasıdır. Biri Şeyh Bedreddin isyanı, diğeri Düzmece Mustafa isyanıdır.

Tarihte Şeyh Bedrettin isyanı diye geçen isyan hakkında, Şeyh Bedrettin adında büyük ilim ve kültür merkezlerinde eğitim gören birisi İzmit’te yakın arkadaşlarıyla birlikte kurduğu islam dinine aykırı fikirleri bulunan bir tarikatla Anadolu’da ve Rumeli’de bu sapık fikirlerini yaymaya başlamışlardır. Daha sonra Eflak üzerinden deli Osman’a gelen Şeyh Bedrettin ve arkadaşları Osmanlı’ya karşı İzmir ve Manisa da ilk olarak ayaklanmış ve buna karşı Mehmet Çelebi’de İzmir ve Manisa üzerine birlikler göndermek ayaklanmayı bastırmış ve yakalanan Şeyh Bedrettin idam edilmiştir.

İkinci bir isyan olan Düzmece Mustafa isyanı ise Ankara savaşından sonra Semerkant’a dönerken yanına da Mustafa Çelebi’yi, diğer adı ile Düzmece Mustafa’yı yanına alır. Timur, öldükten sonra Mustafa Çelebi tekrardan Anadolu’ya döner. Anadolu’ya hemen döndükten sonra Osmanlı tahtında hak iddia ederek Bizans ve eflak beyliği ile ittifak ederek Selanik’te Mehmet Çelebi’ye karşı ayaklanır. Sultan Mehmed Çelebi isyanı bastırır. Fakat Mustafa Çelebi savaştan yakalanmaktan kurtularak Bizans’a sığınır. Buna binaen Mustafa Çelebi’yi para karşılığında hapis ettirir.

1413 ile 1421 yılları arasında saltanat süren Sultan Mehmed Çelebi 26 Mayıs 1421 tarihinde Edirne’de vefat etmiştir. Ölüm haberi 42 gün boyunca oğlu Murat han Bursa’ya gelinceye kadar ordudan ve halktan gizlenmiştir. Böylece tarihte ilk olarak, Osmanlı Padişahları arasında ölümü gizlenen ilk sultan olmuştur. Vefat ettikten sonra cenazesi, Bursa’ya getirilerek buraya defnedilmiştir. Kabri şu anda Yeşil Türbe denilen yerde bulunmaktadır.

Beş erkek, iki de kızı olmuştur. Bunlar Mustafa Çelebi, 2. Murad, Ahmed, Yusuf, Mahmud ve Fatma ve Selçuk Hatun’dur.