Protagoras
Son Güncelleme 6 ay önce
Doğum : İ.Ö. 485
Ölüm : İ.Ö. 410
Atomculuğu kuran Demokritos‘un vatandaşı ve çağdaşı. Bir dönem Leukippos felsefesini okudu. Geçimini sağlamak için yük taşıyıcılığı yaptı, çok çalıştı. Demokritos, felsefeye yakın olduğunu görünce ona ücret karşılığı felsefe, gramer, retorik ve politika dersleri vermek için yolculuklar yaptı.
Bir servet kazandıktan sonra Atina’ya gitti ve orada uzun süre yaşadı. Atina’nın kutsal inançlarına karşı itaatsizliği için suçlandı Tutuklanmadan kurtulmak için Sicilya’ya gitmek zorunda kaldı, ancak yolda bir deniz kazası ile yaşamını yitirdi.
Protagoras Felsefesi
Protagoras doğa felsefesine karşıydı. Ona göre kendinden önce felsefenin asıl konusunu oluşturan kozmos (evren) sorunuyla uğraşmak boş bir uğraştı. Bu felsefe ile nesnel olarak geçerli bir bilgi olmadığını, Herakleitos‘un öğretilerine ile tanımlamaya çalıştı. Tüm potansiyelini toplayan ana madde sürekli bir akış sergiler; Bu nedenle hiçbir şey kesin değildir; Bir şey, her an böyle bir şey ya da buna benzer bir şey olur.
Tek başına bir madde yoktur; Nesnelerin nitelikleri birbirinden etkilenir. Dolayısıyla, herhangi bir cisim için “bu, budur” denemez; sürekli değişen bağıntılar arasında onun diğer nesnelerle ilgili olarak ne olmakta olduğu söylenebilir. Duyumlar da duyumların o andaki durumuna bağlıdır. Bu sebeple, algı bize objeyi yalnızca algılayanın durumunu nasıl gördüyse öyle gösterir..
Protagoras için, duyu hissi ve ortaya çıkan sonuç (doxa) bizim eşsiz bilgimizdir. Bu şu sonuca götürür: Her şey doğrudur, hiç kimse yanlış bir şey düşünemez veya kendi söyleyişiyle. “İnsan, her şeyin ölçütüdür, var olanların varlığının da”. Onun anlayışına göre, herkesin anlaşabildiği bir karar vermenin hiçbir yolu yoktur, herkes haklıdır.
Bu görüşleree göre, Protagoras felsefi göreceliği, dolaylı olarak şüphecilik ve öznel idealizmin öncüsü olarak görülür. Ancak öğretmek istediği şey dili sistematik bir şekilde kullanarak ikna etme sanatıdır. Eserlerinden hiçbiri günümüzde yoktur. Düşünceleri özellikle Platon’un eseri olan Protagoras ve Theaitetos‘da anlatılır.
