- Doğum tarihi: 1921, Zeytinliova
Son Güncelleme 8 ay önce
Entomoloji dünyasından bir yıldız kaydı. Hocaların hocası, büyük insan, dünyaca tanınmış araştıncı ve binlerce öğrenci yetiştirmiş değerli eğitmen sevgili hocamız Prof. Dr. Niyazi Lodos’u kaybetmenin acısı içindeyiz. Tüm meslek camiamıza başsağlığı dileriz.
Sevgili hocamız, 1921 yılında Manisa ilinin Akhisar İlçesine bağlı Yayaköy’de doğmuş, ilk ve orta öğretimini İzmir’de tamamlamış ve 1946 yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinden mezun olmuştur. Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsünde meslek yaşamına ilk adımım atan hocamız, askerlik hizmetini tamamladıktan sonra 1947-1950 yılları arasında kısa sürelerle Ankara Zirai Mücadele ve Karantina Müdürlüğü, Ziraat İşleri Genel Müdürlüğü Meyvecilik Şubesi ve Bornova Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü gibi kuruluşlarda görev yapmıştır. 1950-1955 yılları arasında çalıştığı Ankara Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsünde gösterdiği yüksek performans, yöneticilerin ve rahmetle andığımız Merhum Prof. Dr. Bekir Alkan’ın dikkatini çekmiş ve sevgili hocamız Bilim Adamlığı yolunda ilk adımlarını bu kuruluşta atmıştır.
Nitekim Prof. Dr. Bekir Alkan hocamızın danışmanlığı altında hazırlamış olduğu “Orta Anadolu’da meyve ağaçlarında zarar yapan Curculionidae (Hortumlu böcekler) türleri üzerinde sistematik araştırmalar” konulu doktora tezini başarıyla tamamlamıştır. Bu sırada Güneydoğu Anadolu Bölgesinde hububatta önemli zararlar oluşturan Süne’yle ilgili araştırmalar yapmak üzere Bakanlıkça Diyarbakır’a görevlendirilen Hocamız daha sonra Bölge Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsüne dönüştürülecek olan “Geçici Süne Araştırma İstasyonu”nu kurmuş ve bu kuruluşun yöneticiliğini üstlenmiştir. Süne üzerinde yaptığı biyolojik ve ekolojik çalışmalardan elde ettiği sonuçlar hâlâ başarıyla kullanılmakta ve uygulanmaktadır. Süneyle ilgili bu başarılı çalışmalar O’nu kısa zamanda civar ülkelerde de ünlendirmiş, nitekim Irak Hükümeti kendisini Irak’ta Süne sorununu çözmek için bir yıllığına “Sözleşmeli Araştırıcı” olarak istihdam etmiştir.
1957 yılında Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesine intisap eden hocamız, ileriyi çok iyi görebilme özelliğinin bir sonucu olarak Türkiye’de ilk kez ‘Bitki Sağlığı Bölümü’ nü kurmuştur. Süne üzerinde yaptığı çok değerli çalışmalarını “Türkiye, Irak, İran ve Suriye’de Süne (Eurygaster integriceps Put.) problemi üzerinde incelemeler” başlıklı eserde bir araya getiren hocamız, bu eseriyle 1960 yılında “Üniversite Doçenti” ünvanını kazanmıştır.
Prof. Dr. Niyazi Lodos, bu ünvanıyla Ege Üniversitesinin “İlk Doçenti” olma şerefini de eline geçirmiştir. Prof. Dr. Niyazi Lodos, 1960-1962 yılları arasında Entomoloji ve Fitopatoloji Kürsüsü, 1962-1964 yılları arasında da Entomoloji ve Zirai Zooloji Kürsüsü Başkanlığı görevini sürdürmüştür. 1964 yılında fakültemizdeki görevinden ayrılan sevgili Hocamız, 1964-1969 yılları arasında özel bir anlaşmayla gittiği Ghana’da West African Cocoa Research Institute’de Entomoloji Departmanı şefi olarak ülkemizin adını başarıyla duyurmuştur.
Prof. Dr. Niyazi Lodos, 1969 yılında üniversitemizdeki görevine yeniden dönmüş ve aynı yıl Profesörlüğe yükseltilmiştir. Bu tarihten itibaren Entomoloji ve Zirai Zooloji Kürsüsü ve Bitki Sağlığı Bölümü Başkanlıkları görevlerini sürdüren sevgili hocamız, 1982 yılında Yüksek Öğretim Kanunu gereğince ismi Bitki Koruma Bölümü olan bölümümüz Başkanlığına getirilmiş ve bu görevini emekli olduğu 1 Temmuz 1988 tarihine kadar sürdürmüştür.
Emekli olduğu günün ertesi gününden vefatına kadar bölümümüzdeki mesaisini düzenli bir şekilde sürdüren hocamız, hergün bölüm kapısını ilk açan kişiydi. Bu özelliğinden dolayı, hiç kimse O’nun emekli olduğuna inanamıyordu. Sevgili hocamızı her yönüyle anlatmanın olanaksız olduğunun bilinci içindeyim. Ancak sevgili hocamızı; herkese yardım elini cömertçe uzatan iyiliksever ve hümanist bir kişi; çok sayıda lisans ve lisansüstü öğrenci yetiştirmiş çok değerli bir eğitmen; adı hala spor çevrelerinde anılan komple bir sporcu ve en önemlisi dünyaca tanınmış bir bilim adamı olarak niteleyebiliriz.
Prof. Dr. Niyazi Lodos’u, entomoloji bilimine katkılarından dolayı tüm bilim dünyası tanımaktaydı. İran, Irak, Fas, Gana, Çekoslovakya, Almanya, Fransa, İngiltere, ABD gibi ülkelerde kısa veya uzun süreli çalışmaları; bazılan yabancı dillere çevrilmiş ders kitaplan; 90’dan fazla yabancı dillerde yayınlanmış mesleki eserleri; Royal Society of Entomology, International Commission for Invertebrata Survey, World’s Heteropterists, Curculio, Auchenorrhyncha ve Cocoa Scientists gibi birçok uluslararası dernek ve kuruluşlara üye olması; Türkiye entomolojisiyle ilgili yabancı araştırıcıların herhangi bir başvurusuna hemen o gün yanıt vermesi O’nu gerçekten entomoloji biliminde zirveye çıkarmıştır. Bu arada yurdumuzda ilk kez bulunan ve bilim dünyası için yeni olan 31 böcek türünün lodosi, lodosianus, isodol ve niyazii gibi isimlerle anılması, O’nun bu meslekteki yerini belirten önemli göstergelerdir.
Sevgili Hocamız, Üniversiteye intisap ettiği 1957 yılından emekli olduğu 1988 yılma kadar 1000’den fazla lisans, 45 Uzmanlık ve Yüksek Lisans ve 15 Doktora öğrencisinden başka çok sayıda Doçent ve Profesör de yetiştirmiştir. Her aşamada öğrencisi olan bizler için, hocamızın vefatı bir anne-baba vefatı gibi çok acı olmuştur. Çünkü O, hepimizin manevi babasıydı. Aramızdan ayrılmış olmasına karşın O, hala mesleğimize hizmet etmeye devam etmektedir. Yayınlamış olduğu 170’den fazla eseri, bizzat kendisinin kurmuş olduğu Türkiye Entomoloji Derneği ve bu derneğin yayın organı olan Türkiye Entomoloji Dergisi bu konuda çalışanlara sürekli ışık saçmaktadır.
Mesleğe yaptığı katkılar ve bıraktığı eserlerden dolayı geçen yıl Ege Üniversitesi Senatosu tarafından “Üstün Hizmet Madalyası”yla onurlandırılmıştır.
