Hun İmparatoru Atilla

Son Güncelleme 8 ay önce

Tarihte Avrupayı dize getiren İmparator ve Tanrının Kırbacı olarak bilinen Hun hükümdarı Atilla, milattan sonra 395 yılında doğdu. Babasının adı Muncuk Han’dır. Babası ölünce kendini bozkıra verir ve yalnız yaşamaya başlar. Amcası daha sonra onu medeniyete geri getirir. Amcası ölünce yerine kardeşi ile birlikte geçer.

Avrupa Hun İmparatorluğunun en büyük ve en tanınmış hükümdarıdır (400-453). Babası Muncuk Batı Hunların hakanı idi. O öldüğü zaman Attila ve ağabeyi Bleda küçük yaşta olduklarından amcaları Rua başa geçti. Attila ancak amcası Rua öldükten sonra hükümdar olabildi (434). İmparatorluğun batı kısmını ağabeyi Bleda, Doğu Roma imparatorluğu sınırına yakın bölümünü Attila yönetiyordu. Bleda bir süre sonra öldürüldü ve Attila bütün imparatorluğu egemenliği altına aldı. Devletin iç yapısını değiştirdi, bütün Hun Boylarını yönetimi altına topladı ve ordusunu güçlendirdi. Attila kimdir ve Attila Han’ın hayatı hakkında bilgileri inceleyelim

Attila Han’ın Hayatı

Bir Latin yazara göre; Attila kısa gövdeli, geniş gögüslü, sağlam vücutlu, büyük başlı ve basık burunlu fiziğe sahipti. Esmer tenli olan Atilla’ya Hunlar korkudan çok sevgi duyarlardı. Bizans elçisi Priskos Attila hakkında; Hunların büyük sevgi ve saygı ile Attila’ya bağlı olduklarını, Hun kadınlarının ve kızlarının Attila’nın geçtiği yerlerde ona ilahiler okuyarak selamladıklarını yazmıştır. Ayrıca Attila iyiliksever ve adildi. Başka toplumlardan olanlara da iyi davranırdı. Basit bir hayat yaşar, tahta kaşık ve taslardan yemek yer, tahta kupalardan içerdi. Övülmekten hoşlanır, çok az gülerdi. Savaşçı bir hükümdardı ancak etrafında bir çok yazar toplar muhabbet ederdi ve kültüre çok önem verirdi. Attila Avrupa milletlerinde çeşitli efsanelerinde çeşitli biçimlerde yer almıştır. Macarlar Attila’yı kendi ataları olarak sayarlar. Attila Yeniçağ ve Yakınçağ edebiyatına da girmiştir.

Kardeşi Bleda 445 yılında öldü. Attila tek başına tahta yerleşti. Atilla yaşadığı dönemde cesur, ileri görüşlü, tuttuğunu koparan ve isabetli kararlar alan bir lider olarak nam salmış ve bu özellikleriyle Türk ve dünya tarihinde çok özel bir konuma sahip olmuştur. Köle bir kız olan Nakara ile evlendi. Bu evlilikten bir oğlu oldu ama eşi Nakara doğum sırasında vefat etmiştir.

Attila önce Doğu Roma İmparatorluğu üzerine seferler yaptı. Trakya’yı geçerek İstanbul surlarına kadar dayandı. Çok zor duruma düşen İmparator II.Teodosios Attila ile anlaşma yapmak zorunda kaldı. Tuna’nın güneyindeki bir bölgeyi bırakmayı, tutsakları geri vermeyi ve vergi ödemeyi kabul ederek barış imzalamıştır. Ancak bu anlaşma ile Doğu Roma İmparatorluğunun güvenliği sağlanmış olamadı. Hunların baskısından kurtulmak için Attila’ya suikast düzenlendi fakat Attila’nın istihbaratı güçlü olduğu için önceden haber aldı ve suikast girişimi başarılı olamadı.

Attila bundan sonra Batı Roma İmparatorluğu ülkelerine sefer yapma hazırlığına başladı. Attila’nın gençlik yıllarında Roma’ya eğitim için gittiği ve buraların iç durumlarını çok iyi bildiği söylenir. Bu sırada Batı Roma İmparatorluğu çok karışıklık içindeydi. Vandal Kralı Genserik Attilayı Galya üzerine yürümesi için kışkırtıyordu. Öte yandan Hunların yönetimini kabul etmeyen Batı Gotlar(Vizigotlar) Galyada yerleşmişlerdi ve Attila bunlardan öç almak isteğindeydi. Bütün bunlardan başka Attila için bir başka neden ise İmparatorun kız kardeşi Attila’ya nişan yüzüğü göndermişti. Attila ise Roma’ya elçiler göndererek gelecekteki eşini ve onun çeyizi olarak İmparatorluk topraklarının yarısını istedi. Attila’nın bu isteği kabul edilmedi.

Attila 451yılında büyük bir ordu ile Ren nehrini geçti ve Galya’ya ulaştı. Orlean’ı (Orleans) kuşattı. Bu şehri almak üzereyken Aetlus komutasındaki Roma ordusunun ve Batı Gotların ordusunun üzerine geldiği haberini aldı. Daha uygun bir yerde savaşmak için ordusunu geri çekti. İki ordu Katalon ovasında karşılaştı ve çok kanlı bir savaş oldu iki tarafta çok kayıplar verdi. Savaş alnı cesetlerle  kaplandı fakat savaşın sonucu belli olamadı. Attila ordusunu Tuna bölgesine çekti. Attila ertesi yıl İtalya seferine çıktı (452) Alp dağlarını aştı ve Po ovasına ulaştı. Bu bölgenin belli başlı şehirlerini alarak Roma’ya doğru ilerleyişini sürdürdü. Romalılar bir yıl önce kanlı savaştan zayıf çıkan Attila’nın bu kadar kısa sürede kuvvetlenmesine hayret edip korkmaya başladılar ve paniklemeye başladılar. Aetius Atilla’nın karşısına çıkmaya cesaret edemedi. Romalılar Papa III.Leon’u ve iki konsulü elçi olarak gönderdiler ve Atilla’dan Romayı almaması için ricada bulundular. Hun ordusu çok yıpranmış ve yorgun düşmüştü Attila bu isteği kabul etti ve Romayı haraca bağlamıştır. Papa’nın diz çöktüğü de söylenir. Papa’nın önünde diz çöktüğü tek insan olma ünvanına sahip olduğu da rivayet edilir.

Attila’nın ölümü hakkında değişik rivayetler olsa da Bir prenses ile evlendiği gece durdurulamayan burun kanamasından ölmüştür. Suikast olduğu ve katledildiği söylenir. Mezarının yeri bilinmemektedir.Hazinesinin ve altından ve gümüşten yapılmış tabutunun, başka bir yöne akıtılmış yani yatağı değiştirilmiş ırmağın altına gömülüp bir süre sonra yatağın tekrar eski haline döndürüldüğü rivayet edilir.

Hükümdarlığı süresinde ordularıyla Batı ve Doğu Roma İmparatorluklarına sürekli seferler düzenleyerek buraları işgal eden Attila, Orta Çağ kaynaklarında acımasız ve zalim bir komutan olarak zikredilmiştir. Bundan dolayı Avrupa’da bugün bile “Tanrının Kırbacı” olarak bilinmektedir.

Alman kaynaklarında ise Atilla adaletli ve iyilik sever bir hükümdar olarak anılmaktadır. Alman kaynaklarına göre Atilla’nın sarayında Germen ırkından bir çok lider yaşamıştır. Nibelungen Destanı adı verilen eserde Hun-Germen mücadeleleri anlatılır. Bu hikâyelerde Attila, barışsever ve asil ruhlu bir hükümdar olarak gösterilir.

Atilla, Batı Roma İmparatorluğu’nu işgal edecekken Hristiyan dünyasının ruhani lideri Papa’nın arabulucuk yapmasıyla geri adım attı ve Roma’yı vergiye bağladı.

Attila 453 yılında son eşi ile evlendi. Gerdek gecesi bu eşi tarafından 47 yaşında bugünkü Macaristan sınırlarında öldürüldü. Bir başka rivayette iç kanamadan öldüğü söylenir. Mezarının nerede olduğu bilinmiyor ama eşyaları ve hazinesiyle birlikte Tuna Nehri’nin dibine gömüldüğü söylentisi mevcuttur.

Atilla İsminin Anlamı:

Bu konuda başlıca üç rivayet vardır. Bunlar :

1. Volga Nehri’nin eski ismi “Atıl” ve oralı, oradan (-den, -dan) manasındaki “illa” ekiyle birleşerek oluşmuştur.

2. At, Atıl, Atılmak anlamına gelir.

3. “Atlı Han” isminin söylenegelen halidir.