Herman Melville

Son Güncelleme 7 ay önce

“Beyaz Balina” Moby Dick, edebiyat dünyasındaki hayvanların kesinlikle en ünlüsü olsa gerek… Melville’in ilk yazdığı üç roman, dönemlerinde büyük başarılar kazandılarsa da onun adını edebiyat tarihine yazdıran eseri Moby Dick oldu.

Herman Melville (okunuşu: Örmın Mölvil) 1 Aralık 1818’de New York City’de dünyaya geldi. Annesi Maria Gansevoort ve babası Allan Melville on kişilik, zengin ve mutlu bir aileye sahipti. Baba Allan boş zamanlarında çocuklarına uzak denizlerde geçen macera hikayeleri anlatmayı severdi ve küçük Herman macera dolu yolculukların ilk esintilerini bu hikayeler yoluyla hissetti. Babalarının 40 yaşında (1832) ölmesi üzerine aile, Hudson Nehri kıyısındaki Lansingburg’e taşındı.

1835’te bir yıllığına Albany Classical School’a devam eden Melville, sonra okulu bıraktı ve amcası Thomas’ın çiftliğinde çalışmak üzere Massachusetts’e gitti. Burada da fazla kalmayan yazar, tekrar New York’a döndü ve Liverpool’a gitmek üzere hazırlanan bir gemiye kamarot olarak yazıldı. Bu yolculuktan sonra bir süre ufak tefek işlerde çalışan Melville, karada yaşamayı sevmedi ve 1841 yılında Acushnet adlı bir balina avlama gemisine işçi olarak girdi. Bugün Fransız Polinezyası olarak bilinen adalarda arkadaşlarıyla geçirdiği günler, romanları için önemli kaynaklar sağladı.

Melville’in 1846’da, Britanya’da yayımlanan ilk romanı Typee: Polinezya Yaşamına Bir Bakış, yazarın Polinezya ve Tahiti günlerindeki izlenimlerini aktarıyordu. 1849 yılında yayımlanan iki ciltlik ikinci romanı Mardi: Oralara Bir Yolculuk yine yazarın güney denizlerindeki maceralarını konu alan bir kitaptı. Bunu 1849’da yayımlanan bir başka yarı-otobiyografik roman olan Redburn: İlk Yolculuk izledi.

4 Ağustos 1847’de Elizabeth Shaw’la evlenen yazarın bu evlilikten iki kızı ve iki oğlu oldu. 1850’lerin başında ailesiyle birlikte otuz yıl boyunca ikamet edeceği ve bugün müze olan Berkshire County, Massachusetts’teki evleri “Arrowhead”e taşındı. Burada Melville, ileride çok iyi arkadaş olacağı ve başyapıtı Moby Dick’i kendisine ithaf edeceği yazar Nathaniel Hawthorne’la tanıştı. Melville bu dönemde bir yandan gazete ve dergilere yazılar yazarken bir yandan da Moby Dick’i yazmaya başlamıştı.

Ekim 1851’de Moby Dick yayımlandı ve insan doğasının tüm zayıf ve güçlü yanlarını göstermesi yönüyle büyük ilgi gördü. Sonraki yıllarda daha birçok eser verse de Herman Melville’e en çok ünü Moby Dick getirmiştir. Avrupa’ya ve Kudüs’e yaptığı yolculukların ardından, yazar 1857’de ABD’nin büyük şehirlerini kapsayan bir konferans turuna çıktı.

1863 yılında Melville ve ailesi taşrada yaşamaktan vazgeçtive New York City’ye taşındı. New York Gümrüğü’nde çalışmaya başladı ve yirmi yıl bu işi sürdürdü. Romanlarından sonra birkaç yıl şiir kitapları yayımlayan Herman Melville 28 Eylül 1891’deki ölümünden sonra uzun yıllar kimsenin anımsamadığı bir yazar olarak kaldı.

Yıllar sonra Moby Dick romanının tekrar keşfi ve 1956’da yönetmen John Huston’ın tüm dünyada büyük ilgi gören Moby Dick adlı filmiyle birlikte Herman Melville unutulmuşluktan kurtuldu ve büyük romancılar arasındaki yerin aldı.

Seçme Romanları: Typee: Polinezya Yaşamına Bir Bakış (1846), Mardi: Oralara Bir Yolculuk (1849), Moby Dick (1851 – Yapı Kredi Yayınları, 2012), İsrael Potter: Sürgünde Elli Yıl (1855 – Seyhan Kitap, 2006), Billy Budd (1924 – Yapı Kredi Yayınları, 2011)