Charles de Gaulle

Son Güncelleme 5 ay önce

Charles de Gaulle, asker kökenli Frasız siyasetçidir. 2. Dünya Savaşı’nda Fransa’nın Alman işgalinden kurtulmasından sonraki dönemde hükümet başkanlığı yapmıştır. De Gaulle doğum tarihi; 22.11.1890 – ölüm tarihi 09.11.1970’dur.

Asker Charles de Gaulle Fransız politik yaşamının iki dönemine damgasını vurdu: İkinci Dünya Savaşı sıralarında Almanlarla işbirliği yapan Vichy rejimine başkaldıran özgür Fransa’nın lideri oldu. 60’lı yılların başında Cezayir krizini sona erdirdi ve Fransa’nın Avrupa’da bu günkü güçlü konumunu almasını sağladı.

Charles de Gaulle Hayatı

Lille’de yurtsever bir edebiyat ve felsefe profesörünün ikinci oğlu olarak dünyaya gelen Charles de Gaulle daha küçük yaştayken askerliğe karşı büyük bir ilgi duymaya başladı. Liseyi bitirdikten sonra 1910’da girdiği Paris yakınlarındaki St. Cry Askeri Akademisinden 2,5 yılda mezun oldu. Bundan sonra Albay Philippe Petain’in komutasındaki piyade alayında çalıştı.

1925’ten Sonra: Petain’in Koruması Altında

1924 güzünde Yüksek Savaş Akademisini bitiren Charles de Gaulle, bir yıl süreyle Mainz/Rheinland-Pfalz’de görevlendirildikten sonra, 1925’te Ordu Genel Müfettişi Mareşal Petain tarafından Yüksek Savaş Konseyi üyeliğine getirildi. Bunu izleyen yıllarda çok sayıda askerî kuramsal konferans ve yazılarıyla dikkatleri üstüne çekti.

1934’te koruyucusuyla çelişkiye düştü. “Vers l’armée de métier” (Profesyonel Orduya Doğru) başlıklı yazısında zırhlı birliklerin kullanılmasını savundu. Aynı zamanda Petain’in askerlik anlayışını Fransa’yı faşist Alman devletinden korumak için yeterli bulmadığı için eleştirdi. Bunun sonucu olarak, kendisine Genel Kurmayda yıllar boyu sürecek düşmanlıklar kazandı. 1938’de Petain’le kesin olarak bozuştu.

1940-45: Özgür Fransa’nın Lideri de Gaulle

17.06.1940’ta Mareşal Petain iktidarı ele geçirdi ve Almanlardan ateşkes ricasında bulundu. De Gaulle bundan bir yıl sonra Londra’dan yurttaşlarına seslenerek “Fransa bir meydan savaşını kaybetti, savaşı değil” sloganıyla savaşı sürdürmelerini istedi. Aynı zamanda kendisini Fransa’nın tek yasal temsilcisi olarak ilan etti ve bunun üzerine gıyabında ölüme mahkum edildi.

Özgür Fransa’nın önderi olarak Charles de Gaulle, uluslararası itibarı giderek artan bir karşıt hükümet kurdu. Kuzey Afrika’nın kurtarılmasından sonra Fransız Ulusal Kurtuluş Komitesinin merkezini Cezayir’e taşıdı ve bunu 03.06.1944’te Fransa Cumhuriyetinin geçici hükümetine dönüştürdü. Müttefiklerin çıkarma hareketinden 2,5 ay sonra, de Gaulle kurtarıcı olarak Paris’e döndü (26.08.1944).

1946: Çekilmesi

14 aylık başbakanlıktan sonra de Gaulle, başkana büyük güç tanıyan bir başkanlık sistemini kabul ettiremediği için 20.01.1946’da istifa etti.

1958-68: Ulusun Yol Göstericisi

IV. Cumhuriyet sürekli olarak değişen hükümetler ve Cezayir ayaklanması yüzünden Mayıs 1958’de sona erince, de Gaulle iktidara döndü. V. Cumhuriyetin Anayasası (04.10.1958) kendisine 12 yıl önce talep ettiği yetkileri tanıdı. De Gaulle 21.12.1958’de dörtte üç çoğunluğuyla Cumhurbaşkanı; ”Guide de la Nation” (Ulusun Yol Göstericisi)seçildi. Yandaşlarının şiddetli tepkilerine karşın, 1962’de Cezayir ve öteki Fransız sömürgelerinin bağımsızlıklarını tanıdı.

Bununla beraber eski sömürge gücüne bağlılığın devam ettirilmesine de önem verdi. Bunun dışındaki dış politikasında de Gaulle “Büyük Ulus” düşünü gerçekleştirmeye çalıştı ve Fransa’yı bir Atom Savaşı Gücü haline getirdi ve onu başka ülkelerle birleşme taahhütlerinin tümünden kurtardı (NATO’dan ayrılışı 01.07.1966). Vietnam Savaşı ve Yakındoğu sorunlarında gösterdiği tarafsızlıkla, de Gaulle ülkesinin bağımsızlığını kanıtlamış oldu. Egemenlik arzusu de Gaulle’ün Avrupa politikasını da belirledi.

“Anavatanların Avrupa’sı” formülüyle Avrupa Birliğini ekonomik işbirliğiyle sınırlandırmak istedi. Ingiltere’nin Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET) girmesinle şiddetle karşı koydu. Buna karşılık, bir zamanlar savaştığı Almanya ile barışmaya yanaştı (1963 Dostluk Antlaşması).

1968: Geri Çekilmesi

1967 Mayısındaki ayaklanma (üniversite öğrencileriyle polis arasındaki sokak çatışmaları) askeri geçmişinden bir türlü sıyrılamayan de Gaulle’ü gafil avladı. Politik ve ekonomik sorunları, önceki krizlerde olduğu gibi; zor kullanarak çözümlemek mümkün olmadı. Politikasını onaylatmak için önceden de birçok kez başvurduğu halk oylaması onun sonunu hazırladı. Fransızlar, de Gaulle’ün bölgecilik planlarım 27.4.1968’de reddederek kendisine karşı güvensizliklerini dile getirdiler. De Gaulle bundan bir gün sonra istifa etti. İki buçuk yıl sonra Colombey-lesdeux-Eglises’de kalp krizi sonucu öldü.