Can Yücel

Can Yücel, 1926 senesinde İstanbul’da doğmuştur. Can Yücel yazar ve eski milli eğitim bakanlarından olan Hasan Ali Yücel’in oğludur. 1934 senesinde Ankara, Atatürk Lisesini bitirmiştir. DTCF Klasik Filoloji Bölümünde okuduktan sonrasında İngiltere’ye giderek Cambridge Üniversitesinde öğrenimine oradan devam etmiştir. Askerliğini ise Kore’de yapmıştır.

Yaptığı şiirlerde argo ve “müstehcen” sözlere genellikle yer verdiğinden dolayı zaman zaman kovuşturmalara uğrayan Can Yücel, edebiyatın “edepli bir şey” zannedilmesinin temel bir yanılgı olduğunu savunmuştur. Öldüğü zaman, O dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’e hakaretten kesinleşmiş olarak 1 sene 2 ay hapis cezası vardı.

Can Yücel, 1999 senesinde bademcik kanseri tedavisi gördüğü İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde hayatını kaybetmiştir. Naaşı, son senelerini geçirdiği Datça’ya gömülmüştür. Datça Belediyesi, Can yücelin ismini oturduğu sokağa vermiştir.

CAN YÜCEL’İN EDEBİ KİŞİLİĞİ  VE SANAT ANLAYIŞI

• “Yazma”, Garip şiirinin etkisi altında olmak ile birlikte asıl ağır basan nitelik Antik Yunan şiirinin etkisidir. “Yazma”daki şiirlerinin ortak duygusu “yaşama sevinci” şeklinde nitelenebilir.
• Şiir eserlerinde ilk kitaplarından beri var olan çocuk imgesi “Çok Bi Çocuk” kitabında iyice belirmektedir.
• Uyaklı söyleyiş, coşkulu anlatım, gelecek için beslediği umut ilk şiirlerinin belirgin yanlarıdır.
• Can Yücel, bir “tema şairi” değildir, doğaçtan yazma biçimini benimsemiştir.
• Yaptığı şiirlerinde toplumcu bir anlayıştan yola çıkıp daha iyi bir dünyanın kurulması amacını savunmuştur.
• Kullandığı günlük dil, deyimler, yöresel deyişler ve argo sözcükler de şiirini etkili kılan öteki ögelerindendir.
• Can Yücel’in şiirinin “zekânın iyi niyeti” diye özetlenebileceğini belirten C. Süreyya, “Can Yücel kadar farklı teknikler kullanmış başka şairimiz yoktur” der.
• Şairin sözcük oyunları ile ulaştığı dil ustalığı, şiirini “yeni anlam boyutları ile donatarak” etkili kılmaktadır.
• 23 sene sonra yayımladığı 2. kitabı “Sevgi Duvarında” topladığı şiirlerinde imge yoğunluğunun, insan ve doğa ilişkilerinin öne çıktığı görülmektedir.
• “Bir Siyasinin Şiirleri” ise Can Yücel’in o döneme kadarki şiir öyküsünün tutarlı bir bileşimi şeklindedir. Bu şiirlerinde hapishaneden içerideki ve dışarıdaki hayata dönük gözlem, izlenim, düşünce ve duygu ve birikimini, kendi politik kimliğini de sorgulayacak şekilde aktarmıştır.

CAN YÜCEL’İN ESERLERİ

Şiirleri :

Yazma, Sevgi Duvarı, Çok Bi Çocuk, Ölüm ve Oğlum, Bir Siyasinin Şiirleri,  Rengârenk, Şiir Alayı, Gökyokuş, Altısıbiyerde, Canfeda, Kısa Devre, Sekizibiyerde, Kuzgunun Yavrusu,  Güle Güle Seslerin Sessizliği, Gece Vardiyası Albümü, Maaile, Gezintiler,  Mekânım Datça Olsun

Çeviri:

Hatırladıklarım (E. Roosevelt) 1953 Yeni