Filozof Baruch Spinoza

Son Güncelleme 8 ay önce

Baruch Spinoza, Portekizli Sephardi kökenli bir Yahudi-Hollandalı filozof olarak tanınmaktadır. Kendini ve evrenin modern kavramlarını da içeren 18. yüzyıl Aydınlanma ve modern İncil eleştirisi için zemin hazırlayarak, o, 17. yüzyıl felsefesinin büyük rasyonalistlerinden biri olarak görülmeye başladı. Baruch Spinoza hakkında daha fazla bilgi için yazının devamını okuyabilirsiniz.

Spinoza, Amsterdam’daki Miguel de Espinoza ve Ana Dbora çiftinin ikinci oğludur.
Babası başarılı bir Portekiz Sephardic Yahudi tüccarıydı.
Annesi altı yaşındayken vefat etti.
Genç Spinoza, Portekizce, İbranice, İspanyolca, Felemenkçe, Fransızca ve Latince gibi birçok dili rahatça konuşabiliyordu.
Geleneksel bir Yahudi hane halkının içinde yetiştirilen Keter Torah yeshiva’dan ilk eğitimini aldı.
Hem konvansiyonel hem de ilerici fikirli öğretmenler tarafından eğitilerek düşüncelerini iyice geliştirdi.
O bir haham olacak yeteneklere sahip parlak bir öğrenciydi. Ancak, abisinin talihsiz ve ölümcül ölümü onu eğitimden vazgeçirdi ve bunun yerine 1650’de aile işine karıştı.
1653’te rances van den Ended ile Latince çalışmaya başladı. Frances, Spinoza’yı yeni bir düşünce çizgisine sokan, onun için skolastik ve modern felsefenin pencerelerini açan özgür bir düşünürdü.
1654’te babasının ölümü üzerine, 11 ay Kaddish’i ya da yas tutan Yahudi dualarını dinledi.
Mirasından vazgeçerek herşeyi kız kardeşi Rebekah’ya devretti.
Kısa bir süre için, First Anglo Hollanda Savaşı’nda muazzam bir finansal krizle karşı karşıya olan aile ithalatını işletti.
Kendisini alacaklılardan kurtarmak için, kendisinin bir yetim olduğunu ilan etti ve işin görevlerinden feragat etti.
Annesinin malvarlığını devraldı ve kendini tamamen felsefeye ve optiğe adadı.
Latince adını Benedictus de Spinoza’yı kabul etti ve öğretmen olarak çalışmaya başladı. Bu, hayatında önemli bir aşamaydı, zira Remonstrants’ın tarikat karşıtı tarikatıyla rasyonalizme maruz kaldı.
Spinoza, geleneksel dogmalara karşı ayaklanan kilise karşıtı gruplarla beraber hareket etti.
Rene Descartes ile birlikte Spinoza, Hollanda Altın Çağı’nın önde gelen felsefi figürüydü.
Spinoza’nın “Mübarek” anlamına gelen adı farklı diller arasında değişmektedir.
Spinoza’nın magnum opus’u (en büyük eseri), “Etik”, 1677’de ölümünden sonra yayınlandı.
Çalışmaları Descartes’ın zihin-beden ikiliği üzerine olan felsefesine karşı çıktı ve Batı felsefesinin en önemli düşünürlerinden biri olarak Spinoza’nın tanınmasını sağladı.
Spinoza, Amsterdam’daki bir Portekizli Yahudi topluluğunda yetiştirildi.
İbranice İncil’in gerçekliği ve İlahi’nin doğasıyla ilgili son derece tartışmalı fikirler geliştirdi.
Kitapları daha sonra Katolik Kilisesi’nin “Yasaklı Kitaplar Dizinine” konulmuştur.
Yeni bir düşünce çizgisine maruz kalmak, onun kendi ideolojilerini oluşturmasına yardımcı oldu, çünkü o, yetkililerle ve gelenekselliğe ait olanlarla çatıştı.
Sonunda sinagoga gitmeyi bıraktı ve daha sonra, vokalist olarak Yahudilik’e karşı duyduğu kızgınlık ve düşmanlık duygularını dile getirdi.
Spinoza, prestijli öğretim pozisyonları da dahil olmak üzere hayatı boyunca ödülleri geri çevirerek, dışarıdan basit bir yaşam sürdü.
Çalıştığı optik lens fabrikasında öğütülen lenslerden cam tozları nedeniyle 44 yaşındayken hayatını kaybetti.
Lahey’deki (Güney Hollanda’da) Hıristiyan Nieuwe Kerk’in avlusunda gömüldü.