- Doğum tarihi: 7 Eylül 1492, Trento, İtalya
- Ölüm tarihi ve yeri: 1566, İngiltere, Birleşik Krallık
Son Güncelleme 5 ay önce
İtalyan bir düşünür olan Acontius Jacobus, Aristo mantığını yeni bir bakış açısıyla tanrıbilime uygulamıştır. 16. yüzyılın başlarında, Taranto’da doğduğu bilinmektedir. Yaşamı, ailesi ve öğrenimi konusunda tam bir bilgi bulunmamaktadır. Acontlus, mantık alanında, çağdaş çözümsel yöntemin ilk uygulayıcılarından sayılır.
Acontius Jacobus Hayatı
Bazı kaynaklarda anlatıldığına göre, aynı dönemde yaşadığı bilgeler gibi, Acontius da serüvenlerle dolu geziler yapmış, reform hareketlerinden etkilenerek İtalya’dan göç etmiştir. Önce Bale’e daha sonra da Strasbourg’a yerleşmiştir. Ardından da İngiltere’ye gitmiştir. İngiltere’de kendisine savaş tekniği hakkında yazdığı kitaptan dolayı, kraliçe’nin emriyle mühendislik aylığı bağlanmıştır.
Düşünceleri
Acontius’a göre mantık, gerçeği bulma ve başkalarına bildirme öğretisidir. Bu öğretinin başlıca dayanağı da yöntemdir. Yöntem, “gerçeği arama, bilgiyi sağlayan verilerin edinilmesini izleme, kazanılan bilgiyi başkalarına aktarma yoludur.” Bilgiyi sağlayan, onu biçimlendiren ve ona bütünlük, geçerlik kazandıran yöntemdir. Bilgi edinmenin iki yolu vardır: Biri ilk gereç niteliğinde olan olayların algılanması, öteki de olaylar arasındaki neden sonuç bağlantısının bilinmesidir.
Bu işlemleri denetleyen yöntem iki bölümlüdür. Birincide derin araştırma, olayların kaynağına, kurucu öğelerine ulaşma, ikincide ise “gösterme”, ortaya koyup açıklama durumu söz konusudur. Derin araştırma, nedenlerle sonuçları kavramaya ve aralarındaki bağlantıyı bulmaya yarayan matematiğe özgü bir çözümlemedir. Bu işlem, doğuştan bilgiler için de geçerlidir.
Acontius, her alanda kullanılabilecek olan çözümleme yöntemini tanrıbilim konularını içeren ”Stratagematum Satanae Libre Octo” (Sekiz Kitapta Şeytanın Oyunları) adlı kitabında uygulamıştır. İleri sürdüğü düşünceleri kanıtlamada, önce amacını açıklamış, sonra genel ilkelerle bu amaç-düşünce arasındaki bağlantıyı kurmuştur. Böylece, neden-sonuç ilişkisini bulmuştur.
Acontius’un, kendinden sonra gelenler üzerindeki etkisi oldukça uzun sürmüştür. Onun düşüncelerini benimseyenler yaratıcı, bağımsız, üstün bir bilge olduğunu, tanrıbilimi ve mantık alanında yenilikler getirdiğini ileri sürmüşlerdir. Özellikle yazı dili konusunda, Orta Çağ’ın ağır ve sıkıcı anlatımını bırakıp, akıcı ve kolay anlaşılır, yalın bir söyleyişi olduğu görüşünü savunmuşlardır. Acontius’a karşı çıkanlar ise, tanrıbilim alanında aşırılığa vardığını, alışılmış yoldan sapıp genel ilkelere aykırı davrandığını ortaya atarak, yapıtlarını acımasızca eleştirip yermişlerdir.
Başlıca eserleri
Arttum aç Saenüarum Ratione, 1558, (Sanatların ve Bilimlerin Yöntemi)
Jacobi Acontil Tridentini de Methode, 1558, (Jacobus Acontius’ un Yöntem Üstüne Üç Görüşü)
Stratagematum Satanae Libre Octo, 1565, (Sekiz Kitapta Şeytanın Oyunları)
